Oyunu çocukların açıklama yapmaksızın kendileri olabildikleri özel bir kendini ifade alanı olarak değerlendirebiliriz. Hareket becerisi gerektiren oyunlar; kas gelişimini, koordinasyonlarını geliştirirken, zihinsel düşünme becerisi, yaratıcılık gibi alanları da olumlu etkilemektedir. Bu nedenle bilişsel gelişim açısından da oldukça önemlidir.
Oyun etkinliğinin; bir çocuğun hoşça vakit geçirmesinin yanında birçok başka kazancı da vardır. Oyun, çocuğun sorun çözme ve stresle baş etme becerilerini kazanmasına yardım eder; oyun sırasında arkadaşlarıyla tartışan, oyunda kimi zaman lider olan kimi zaman dışlanan, farklı rollere bürünen çocuk, yaşadığı küçük sorunları nasıl çözebileceği konusunda fikir yürütür, deneyimler edinir. Çevresindeki kişileri taklit etmesi de ona yaşamla ilgili deneyimler kazandırır. Özellikle grup oyunlarında üstlendiği roller ve sergilediği sembolik davranışlar, onun kişiliğini geliştirir ve yetişkinlikte göstereceği davranışlarına temel oluşturur.
Çocuk, farklı özellikteki nesnelerle oynarken kavramları, sayıları öğrenir ve bilişsel yeteneklerini geliştirme imkânı bulur. Çevresi ve dünya hakkında bilgiler edinir. Ayrıca çocuğun zekâ düzeyinin değerlendirilmesinde, varsa ruhsal bir hastalığın teşhisinde ve tedavisinde oyun en geçerli yöntemlerden biridir. Çocukların dürtüleri oyun yoluyla faydalı uğraşlara kaydırılır.
Oyunun çok önemli bir işlevi de anne baba ile çocuk ilişkisinde ortaya çıkar. Bu yolla çocuğuyla iletişim kuran anne ve baba, oyun oynarken ona yakınlaşır, onu tanıma, keşfetme ve eğitme olanağı bulur, onun bakış açısını daha iyi anlar. Anne, baba ve çocuk arasındaki çatışmaları çözmek ve uzlaşmayı sağlamak için oyun çok iyi bir fırsattır. Özellikle çocuğuyla fazla zaman geçiremeyen anne babalar, yapamadığı pek çok şeyi oyun sayesinde kısa zamanda gerçekleştirebilir. Çocuğuyla ilişkisini daha olumlu bir hale getirmek isteyen anne-babalar da çocuğuyla olumlu şekilde oynayarak oyunun sıcak ortamından yararlanabilir ve bu amacına ulaşabilir.
Çocuk ve Oyuncak
Çocukların gelişim süreçleri içinde zihinsel, bedensel ve psiko-sosyal gelişimlerini etkileyen, biçimlendiren ve düzenleyen; yaratıcı yönlerini ve hayal güçlerini geliştiren, yeteneklerinin ortaya çıkmasını destekleyen her tür oyun malzemesi, oyuncak olarak isimlendirilir. Oyuncağın, oyuncak olarak değerlendirilmesi için sadece hazır yapılmış bir ürün olması gerekmez. Çocuğunuzun oyun oynarken kullandığı her türlü materyal oyuncaktır; kum, kil, hamur, su, boş kutular, ipler, kâğıtlar da aynı kapsam içinde yer alır.
Oyunun Çocuk Üzerindeki Etkileri
Empati duygusunu geliştirilmesine yardımcı olur.
Yoğun enerji ve dikkat kanalize edilerek oynandığında gerilimi ve kaygı duygularını azaltır.
Özgüvenin gelişimine katkı sağlar.
Bir sosyalleşme aracı olarak gerçek hayata uyum becerisi geliştirir.
Aktif katılım gerektirdiğinden çocuğun oyun içinde kendini tanıması ve kişiliğinin oluşmasına yardımcı olur.
Hoşgörü, kabullenme gibi duygularının oluşum ve gelişimine etki eder.
Hayal gücünün gelişimine sağlanan katkının yanında üretim ve yaratıcılığın da gelişmesine sebeptir.
Çekmeköy Helen Doron Anaokulu Müdürü Uzman Pedagog
Nevin Ekşi Knezeviç
